موتور برق کیفی چیست؟
امروزه زندگی بدون انرژی برق در هیچ جای دنیا قابل‌تصور نیست. در دنیای امروز مردم به زندگی با ابزارهایی خو گرفته‌اند که برای کار کردن نیاز به انرژی برق دارند. بدین ترتیب جهان مدرن امکان گذراندن زندگی بدون این انرژی را برای همگان عجیب و غیرقابل باور ساخته است. حتی تیم‌های تفریحی، اکتشافی و مستندسازی که به نقاط دوردست سفر می‌کنند، برای شارژ دوربین‌ها و وسایل الکترونیکی خود نیاز به انرژی برق دارند. یکی از بهترین موتورهای قابل حمل، موتور برق کیفی است که در هر جای دنیا کاربرد دارد.
موتور برق کیفی یا ژنراتورهای برق مسافرتی انرژی مورد نیاز همه کسانی را که نیاز به موتورهای قابل حمل‌ونقل دارند را در دسترس آنها قرار داده است. موتورهای بیصدا با کیفیتی بالا که می‌توانند برای هر فعالیت و شغلی مورد استفاده قرار بگیرند.
موتور برق کیفی ژنراتوری برای تولید برق است که در یک کیف که شبیه به چمدانی کوچک است جا گرفته و به راحتی جابه‌جا می‌شود. این نوع از ژنراتورها وزن بسیار کمتری نسبت به انواع دیگر موتورهای برق دارند. بیصدا بودن آنها هم سبب شده تا به نام موتور برق بی صدا معروف شوند. انواع موتور برق های کیفی در وزن‌هایی ساخته می‌شوند که به سادگی بتوان آنها را جابه‌جا کرد.
کارکرد موتور برق کیفی چگونه است؟
موتور برق های کیفی هم مانند انواع دیگر ژنراتورهای برق، انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. ژنراتور برق کیفی از ابزاری به نام اینورتر بهره می‌برد. اینورتر در ژنراتورهای صداداری که به‌طور معمول می‌بینیم، وجود ندارد. اینورتر کیفیت برق تولیدی در موتور را بالاتر می‌برد و ولتاژ آن را ثابت نگه می‌دارد. وجود ولتاژ ثابت در این‌گونه ژنراتورها، آنها را برای شارژ کردن ابزار الکترونیکی حساس بی‌خطر می‌سازد.
این موتور برق توانایی تبدیل برق مستقیم یا DC را به برق متناوب یا AC دارد و همان‌طور که از نامش پیداست، در یک کیف جا می‌گیرد. آلترناتور در این نوع موتورها تغییر جریان مستقیم به جریان متناوب را به‌عهده دارد. آلترناتور برق خروجی با کیفیتی تولید می‌کند که با کمترین تغییر ولتاژ و فرکانس را همراه است. نکته جالب درباره این موتورهای برق این است که برخلاف انواع دیگر ژنراتورها، بیصدا هستند.
در همه موتورهای برق انرژی مکانیکی حاصل از سوخت به انرژی الکتریکی تبدیل می‌شود. در روند تولید انرژی، موتور ژنراتورهای کوچک با سرعت ثابتی به گردش درمی‌آید. اما سیستم تولید انرژی در موتور برق بی صدا به این صورت است که دور موتور با توجه به میزان برق مورد نیاز تنظیم می‌شود. یعنی در صورت نیاز به بار پایین، دور موتور کمتر، و در صورت نیاز به بار بالاتر دور موتور بیشتر می‌شود.
انواع موتور برق های کیفی با توان تولید انرژی متفاوتی تولید شده‌اند که در زمان خرید باید به آن توجه کرد. سوخت موتورهای برق کیفی بنزین یا گاز است. در استفاده از موتور برق اینورتری به یک نکته باید دقت کنید. این موتورها هم مانند دیگر موتورهای تولید برق، دود سمی دارای منواکسید کربن تولید می‌کنند که بسیار خطرناک است. این دستگاه‌ها در زمان کار کردن باید در محیط باز قرار گیرند. البته در صورت طراحی دودکش مناسب برای آنها، می‌توان در محیط بسته هم از آنها استفاده کرد.
ویژگی‌های موتور برق کیفی
✔ مصرف پایین:
مصرف پایین سوخت در این موتور برق یکی از بهترین ویژگی‌های آن است. این نکته آلایندگی کمتر محیط زیست را به دنبال دارد.
✔ بیصدا بودن:
بیصدا بودن این موتور برق آسایش و آرامش شما را در پیش خواهد داشت. اگر قصد شما از تهیه این نوع از ژنراتور استفاده از آن در مناطق طبیعی و طبیعت‌گردی است، آرامش و سکوت شما با انواع موتور برق بی صدا حفظ می‌شود.
✔ دور موتور متغیر:
طراحی موتور برق مسافرتی به این صورت است که تعداد گردش دور موتور آن با برق مورد نیاز تولیدی هماهنگ می‌شود. در موتورهای برق معمولی دور موتور ثابت است، اما در موتور برق های کیفی به‌دلیل وجود اینورتر، دور موتور نوسان دارد و بر اساس بار مورد نیاز تنظیم می‌شود. بدین ترتیب که هرچه مصرف بالاتر رود، به تعداد دور موتور نیز افزوده می‌شود.
✔ نداشتن نوسان ولتاژ:
وظیفه اینورتر در موتورهای برق کیفی کم کردن نوسان ولتاژ است. تولید برق در ژنراتورهای معمولی با نوسان ولتاژ همراه است که این مسئله عمر وسایل مصرفی را کم می‌کند. اما برق تولیدی در موتور برق بی صدا بدون نوسان است. همه دستگاه‌های برقی نیاز به برق بدون نوسان دارند، اما این مسئله در مورد وسایل حساس الکترونیکی بیشتر اهمیت دارد. وسایلی مانند لپ‌تاپ و ابزارهای دقیق آزمایشگاهی باید به ژنراتوری وصل شوند که دارای نوسان نباشد.
✔ دوام بالا:
از دیگر برتری‌های موتور برق اینورتری طول عمر بالای آن است. پایین بودن نوسان یک ژنراتور، دوام آن را بیشتر می‌کند و این نکته درباره موتور برق بی صدا هم صادق است.
✔ مصرف پایین:
مقدار مصرف سوخت در موتورهای برق کیفی پایین است. این عامل یکی از بهترین ویژگی‌های آن است و محیط زیست را از آلودگی بیشتر حفظ می‌کند.
✔ ساختار ساده و کارایی بالا:
موتور برق بیصدا ساختاری ساده دارد و برای هرکسی قابل‌استفاده است. کارایی بالای آن هم تضمین‌شده است.
✔ قیمت بالاتر:
با توجه به ویژگی‌های گفته شده، موتورهای برق کیفی گران‌تر از ژنراتورهای معمولی هستند.
✔ توان کمتر:
موتور برق مسافرتی کوچک‌تر از موتورهای برق دیگر است. بدین ترتیب توان تولید نیروی برق هم در این موتور برق کمتر از موتورهای برق معمولی است.
✔ کیفیت پائین‌تر نسبت به موتورهای دیزلی:
از یک موتور برق مسافرتی به‌اندازه رفع نیاز برای مواقع خاص باید انتظار داشت. به‌طور طبیعی کیفیت یک موتور برق مسافرتی پائین‌تر از موتورهای دیزلی است.
انواع موتور برق کیفی
موتورهای برق کیفی را با توجه به ویژگی‌های مختلف آنها می‌توان دسته‌بندی کرد:
این موتورها از نظر نوع سوخت به دو دسته موتورهای بنزینی و موتورهای گازسوز دسته‌بندی می‌شوند.
از نظر شیوه استارت زدن نیز این موتورها به دو گروه هندلی و ریموت‌دار تقسیم می‌شوند. البته بیشتر انواع موتور برق بی صدا از نوع هندلی‌اند و انواع کمتری ریموت‌دار هستند.
کاربرد موتور برق کیفی
موتور برق های کیفی کاربردهای مختلفی دارند:
* افرادی که اهل کمپینگ و تفریح هستند، نیاز به موتور برقی دارند که سبک و قابل جابه‌جایی باشد. همچنین تیم‌های کوه‌نوردی و کویرگردی نیز نیاز به موتور برق همراه دارند. موتور برق بی صدا کیفی بهترین گزینه برای این‌گونه افراد است.
* برخی آزمایشگاه‌ها که با وسایل بسیار حساسی مانند کامپیوترها، لپتاپ‌ها و ابزارهای دقیق سنجش و اندازه‌گیری کار می‌کنند، نیاز به منبع برق مطمئن و بدون تغییر ولتاژ دارند. موتور برق های کیفی در این‌گونه مورد نقش مهمی بازی می‌کند.
بخش‌های اصلی موتور برق کیفی
موتور:
وظیفه موتور هر ژنراتور کیفی، تولید نیروی مکانیکی برای تبدیل به انرژی الکتریکی است.
مخزن سوخت:
مانند همه مخزن‌های سوخت، این بخش از موتور برق کیفی هم جایگاه ریختن سوخت است که سوخت مصرفی بسیاری از انواع آن بنزین است.
تنظیم‌کننده ولتاژ:
وظیفه این بخش از موتور ژنراتور تبدیل برق مستقیم به برق متناوب و برعکس، و همچنین تنظیم ولتاژ برق خروجی از دستگاه است.
ورودی روغن:
هر دستگاه مکانیکی برای کار کردن روان و فرسوده نشدن نیاز به روغن‌کاری دارد. ورودی روغن در موتورهای برق کیفی بخش مهمی است که روغن‌کاری دستگاه را امکان‌پذیر می‌سازد.
بخش‌های مختلف صفحه کنترل موتور برق کیفی
بخش‌های مختلفی می‌تواند روی صفحه کنترل موتور برق کیفی باشد که با توجه به نوع برند آنها متفاوت است. در ادامه به برخی از این بخش‌ها اشاره شده است.
* کلید روشن و خاموش.
* قطع‌کننده مدار اصلی.
* دکمه استارت.
* حالت راندمان.
* ورودی شارژ باتری.
* اتصال پروپان.
* هشدار کمبود روغن، اضافه‌بار و چراغ‌های نشانگر.
* تنظیم بار.
* نشانگر مقدار کارکرد موتور.
* مدار قطع‌کن.
مشخصات فنی موتور برق کیفی
مدل‌های مختلف موتور برق بی صدا ویژگی‌های فنی متفاوتی در جزئیات دارند. اما اساس آنها در همه موتورهای برق اینورتری یکسان است. در مشخصات انواع موتور برق مسافرتی موارد مختلفی را می‌بینید:
* توان تولیدی:
توان تولیدی هر موتور برق اینورتری با کیلوولت-آمپر یا KVA مشخص می‌شود.
* فرکانس:
فرکانس خروجی برق یک موتور برق مسافرتی با واحد هرتز یا Hz نشان داده می‌شود.
* دور موتور:
در یک ژنراتور برق مسافرتی، دور موتور در هر دقیقه با نماد RPM مشخص می‌شود.
* ولتاژ اسمی:
مقدار ولتاژی که یک موتور برق مسافرتی تولید می‌کند با یک عدد، مانند 240 ولت مشخص می‌شود.
* میزان آلایندگی:
میزان آلایندگی صوتی موتورهای برق مسافرتی نیز با واحد اندازه‌گیری دسیبل یا Db مشخص می‌شود.
* نوع موتور:
نوع موتور نیز در هر ژنراتور برق کیفی با واژه‌هایی مانند تک‌سیلندر چهار زمانه یا تک‌سیلندر چهار زمانه هوا خنک و... مشخص می‌شود.
* کارکرد مداوم:
مقدار توانایی کارکرد مداوم در هر موتور برق نیز به ساعت مشخص می‌شود که ممکن است 3 ساعت یا کمتر و بیشتر باشد.
* وزن:
وزن هر موتور برق بی صدا نیز با واحد کیلوگرم مشخص شده و بر روی جعبه آن نوشته می‌شود.
نکته‌های مهم در خرید موتور برق کیفی
هر ژنراتور برق تا توان مشخصی می‌تواند برق تولید کند و کارکرد بیشتر موتور باعث فرسودگی و خراب شدن زودتر از موقع آن می‌شود. بدین ترتیب پیش از خرید هر موتور برق های کیفی باید توان ژنراتور مورد‌نظر خود را با توان مصرفی مورد نیاز خود بسنجید. گاهی نیاز شما فقط روشنایی لامپ برای یک کمپ است. گاهی نیز قصد به کار انداختن ترازوهای بسیار دقیق آزمایشگاه و رایانه‌های متصل به آنها را دارید. گاهی نیز قرار است از فرز یا ابزاری مشابه آن استفاده کنید. مشخص کردن توان مورد نیاز از خسارت‌های بعدی جلوگیری می‌کند.
سخن پایانی:
بسیاری از فعالیت‌های آزمایشگاهی، کوه‌نوردی، کمپینگ، تهیه مستند از طبیعت و همچنین فعالیت‌های دیگر تفریحی و علمی نیاز به انرژی برق دارند. انرژی برقی که برای روشنایی و شارژ ابزار دیجیتال و الکترونیکی استفاده می‌شود. اکنون موتور برق این انرژی را به صورت آسان و پاک در اختیار همه این شغل‌ها قرار داده است.